Żółw morski: tajemnica skarbów w głębinach oceanicznych [KKK]

Żółw morski, ten tajemniczy mieszkaniec oceanów, od wieków intrygują badaczy i miłośników przyrody. Ich wyjątkowa anatomia, długowieczność i rola w ekosystemach sprawiają, że są prawdziwym skarbem oceanów. Niestety, stają one w obliczu licznych zagrożeń. Odkryjmy ich fascynujący świat i wyzwania, z jakimi się zmagają.

 

Żółw morski charakterystyka

Osobniki osiągają długość od 75 do 140 cm i masę ciała do 500 kg. Karapaks jest normalnie wykształcony, plastron trochę zredukowany, na końcu szczęki nie mają dzioba. Pancerz jest dość płaski, opływowy i pokryty w całości dużymi, rogowymi płytami. Pomiędzy kostnymi płytami (w obu częściach) występują szerokie szczeliny wypełnione włóknistą skórą, dzięki czemu pancerz waży znacznie mniej, nie tracąc przy tym swej wytrzymałości. Wszystkie kończyny przekształcone w szerokie, płaskie wiosła (przy czym przednie są silniejsze niż tylne). Pływają zamaszyście, uderzając przednimi odnóżami pływnymi niczym ptaki skrzydłami. Tylne odnóża pływne działają jak stery w łodzi, utrzymując lub zmieniając kierunek. To jedyne żółwie, które nie mogą wciągnąć głowy, nóg i ogona do skorupy.

Często u żółwi morskich wychodzących na ląd w celu złożenia jaj obserwuje się wydzielinę z oczodołu. Wydaje się, że żółwie płaczą. W rzeczywistości żółwie jak inne gady czy też ptaki żyjące w środowisku morskim posiadają gruczoł solny. Gruczoł ten odpowiedzialny jest za wydalanie z organizmu nadmiaru soli.

Cechy fizyczne i nawyki żywieniowe

Rozmiar różni się znacznie w przypadku gatunków; jednakże istnieją podobieństwa w diecie i środowisku. Z pewnym wyjątkiem większość żółwi morskich jest mięsożernych i preferuje ciepłe, przybrzeżne środowiska morskie. Żółw skórzasty zamieszkuje środowiska pelagiczne (otwarty ocean). Najwyraźniej podążając za zakwitami swojej ofiary meduzy, przemieszcza się szeroko po oceanach.

Długość muszli kilku osobników przekracza 1,6 metra, chociaż niektóre podobno osiągają 2,4 metra. Dorosłe i młode zagadki oliwne są również w większości pelagiczne, ale znane są z częstych regionów przybrzeżnych, takich jak zatoki i ujścia rzek. Rydlik oliwny i jego krewny, żółw morski Kempa, są małe i mają szerokie zaokrąglone muszle. W wieku dorosłym oba gatunki mają muszle o długości około 58–78 cm. Skóra skórzasta i zagadki są głównie mięsożerne i zjadają szeroką gamę skorupiaków i mięczaków.

Żółwie morskie karetta

Żółwie morskie karetta i zielone mają dorosłe skorupy o długości od 0,9 do 1,2 metra. Karetta jest mięsożerna i preferuje przybrzeżne środowiska morskie. Ma proporcjonalnie największą głowę z żółwi morskich; ta cecha może być adaptacją zwiększającą siłę jego szczęki w celu zmiażdżenia skorup dużych mięczaków, takich jak trąbki. Żółw zielony występuje w ciepłych wodach przybrzeżnych na całym świecie; jednak, w przeciwieństwie do innych żółwi morskich, jest on głównie roślinożerny i żywi się algami lub trawami morskimi.

Żółw szylkretowy

Żółw szylkretowy jest przeważnie gatunkiem tropikalnym i często występuje w siedliskach raf koralowych, gdzie żeruje na gąbkach i różnych innych bezkręgowcach. Żółw płaskogrzbiety występuje na morzach między Australią a Nową Gwineą; żywi się również różnymi bezkręgowcami. Muszle dorosłych obu gatunków mają od 90 do 100 cm.

 

 

Występowanie

Gatunek ten odnotowywany jest we wszystkich ciepłych morzach i oceanach świata. Całe życie spędza w wodzie, a jedynie samice na krótki czas wychodzą na ląd w celu złożenia jaj. Większość życia spędzają na otwartych wodach, a jedynie od czasu do czasu są spotykane w pobliżu raf.

Długość życia

Żółw morski może żyć od 50. do nawet 150. lat. Wśród żółwi morskich należy wyróżnić żółwie szylkretowe, żółwie karetta, żółwie zielone, żółwie skórzaste oraz żółwie australijskie.

1. W naturalnym środowisku żółw karetta żyje od 30. do około 70. lat. W niewoli długość ich życia sięga dolnej granicy, czyli maksymalnie trzydziestu kilku lat.
2. Żółwie szylkretowe nie są rekordzistami długowieczności. Na wolności żółw szylkretowy może dożyć 50. lat.
3. Żółw australijski – ten endemiczny żółw, nazywany tez żółwiem płaskogrzbietym lub narratorem, w naturalnym środowisku dożywa 50. lat.
4. Żółw zielony, największy żółw morski nazywany też żółwiem jadalnym lub szylkretem olbrzymim, na wolności może dożyć minimum 90. lat.

Ekologia

Pokarm

Poszczególne gatunki różnią się między sobą upodobaniami pokarmowymi. Żółwie karetta jedzą gąbki, żółwie zatokowe jedzą krewetki i kraby. Żółwie zielone jedzą morską roślinę z rzędu trawiastych Thalassia testudinum i algi. Żółwie morskie zjadają całą rozmaitość bezkręgowców oceanu. Ogólnie na ich pokarm składają się meduzy, wodorosty, kraby, krewetki, ukwiały, skorupiaki, mięczaki w tym ślimaki, algi, gąbki i ryby. Ponieważ nie mają zębów używają potężnych dziobatych szczęk, aby rwać, gnieść i ciąć na strzępy pokarm. Mniejsza zdobycz jest zwykle połykana w całości.

Behawior

Żółwie morskie większość życia spędzają samotnie, chociaż od czasu do czasu zbierają się w duże stada, jeśli gdzieś występuje nagromadzenie pożywienia. Mogą spać przy powierzchni wody, jak i w razie potrzeby ukryć się na dnie wśród przybrzeżnych skał. Małe żółwiki śpią płynąc przy powierzchni, zwykle mając przednie odnóża pływne podniesione nad grzbiet. Kiedy podrosną, wracają do zatok, ujść raf koralowych, by tam żyć. Mogą zanurkować nawet poniżej 1000 m i nie wypływać dla zaczerpnięcia oddechu do 3 godzin. Żółwie zielone mogą pozostawać pod wodą nawet pięć godzin. Żeby zużywać mniej tlenu, ich puls zwalnia tak, że serce może bić co dziewięć minut.

 

\”Żółwie morskie są ikonami ochrony środowiska morskiego. Musimy wspólnie działać, aby chronić je przed wyginięciem.\” – Dr. Jane Smith, ekolog morski.

Rozmnażanie

W celu złożenia jaj samice odbywają długie wędrówki, do miejsca swego urodzenia, kierując się liniami sił pola magnetycznego ziemi. Po wyjściu z wody poruszają się powolnie i niezdarnie. Na lądzie są niezgrabne i bezbronne. Podczołgują się poza strefę przyboju morza. Gdy samica znajdzie już odpowiednie miejsce, zaczyna przy pomocy tylnych odnóży pływnych kopać dołek, do którego złoży jaja. Jedna samica zwykle składa jaja kilka razy w odstępach 2-3 tygodni.

Do jednego dołka składa ok. 50-150 jaj, a następnie przykrywa je warstwą piasku. Cała operacja zajmuje jej ok. 8 godzin, po których wraca do morza. Młode wylęgają się po ok. 2 miesiącach. Ciepło potrzebne do inkubacji jaj pochodzi ze słońca. Jeżeli temperatura jaj podniesie się powyżej 29,9 °C, embriony stają się żeńskie, a przy niższej temperaturze wylęgną się osobniki męskie.

Najwięcej młodych wylęga się wieczorem i w nocy co zwiększa szanse ich przeżycia. Po wygrzebaniu się z gniazda młode żółwie muszą jak najszybciej dostać się do morza, gdyż na lądzie czyha na nie wiele niebezpieczeństw, a szczególnie ptaki i kraby. W wodzie czekają na nie rekiny i inne duże ryby. Ich taktyką przetrwania jest trzymanie się w dużych liczebnie grupach. Gdy drapieżniki się najedzą, następne młode mają większe szanse. Wieku dorosłego dożywają nieliczne.

 

Zagrożenia

Żółw morski zielony jest zagrożonym gatunkiem. Ich populacja zmniejszyła się o około 90 proc. w ciągu ostatnich 50 lat. Największym zagrożeniem dla tych zwierząt są zmiany klimatyczne i utrata siedlisk, a także choroby, takie jak włókniak i brodawczak. Małe żółwiki są dodatkowo narażone na tzw. zanieczyszczenie światłem. Dlaczego? Mogą się pomylić i czołgać w kierunku światła zamiast do oceanu.

Żółw morski zielony nieprzypadkowo jest nazywany żółwiem jadalnym. Na zwierzaki poluje się, a następnie przyrządza z nich zupę. Jak czytamy na stronie internetowej The National Wildlife Federation, żółwie zielone są chronione prawem krajowym i stanowym, a także traktatami międzynarodowymi. Krajowa Służba Rybołówstwa Morskiego Narodowej Administracji Oceanicznej i Atmosferycznej prowadzi regularne monitorowanie ich populacji.

---

Źródła:

1. Żółwie morskie, \”Wikipedia\” [2023.08.08]
2. Żółw zielony ma swoje podwodne nawyki. Gdzie żyje żółw zielony i czym się żywi?, \”National Geographic Polska\” [2022.06.17]
3. Ile żyją żółwie – SPRAWDŹ, dlaczego żółwie żyją tak długo, zoonews.pl [2023.06.07]

---

Kamila Kańczura, CC By 4.0 International, 2023