Tygrys bengalski – podgatunek tygrysa azjatyckiego z rodziny kotowatych [ASH]

Tygrys bengalski (Panthera tigris tigris) – najliczniejszy podgatunek tygrysa azjatyckiego, ssaka z rodziny kotowatych (Felidae). Trzecim tak dużym kotem, oprócz tygrysa bengalskiego i syberyjskiego był żyjący jeszcze w latach 60. XX wieku tygrys kaspijski (P. t. virgata). Wszystkie trzy wymienione tygrysy zaliczane są do największych kotowatych jakie kiedykolwiek istniały. Tygrys bengalski jest narodowym zwierzęciem Bangladeszu.

Tygrys bengalski charakterystyka

Ubarwienie pomarańczowo-brązowe z czarnymi pręgami. Występuje również w odmianie bez pręg, albinotycznej (biały) i melanistycznej (czarny).Dojrzały samiec osiąga przeważnie długość do 290 cm (razem z ogonem długim na ok. 1 m) przy przeciętnej masie ciała 220–230 kg (podobną wielkość i masę ma lew). Samice są mniejsze – osiągają do 250 cm długości i przeciętnie ok. 140 kg masy ciała. Największy odnotowany w literaturze osobnik nazwany Bachelor of Powalgarh, zastrzelony w 1930 roku w Kumaon (północne Indie) mierzył 3228 mm długości. Najcięższy osobnik ważył 258,2 kg. Samce zajmują terytoria o powierzchni od 30–105 km², a samice od 10–39 km². Ze względu na zmniejszające się powierzchnie siedlisk dostępnych dla tak dużych drapieżników w Indiach obserwowane jest największe ich zagęszczenie. Spotykane są nawet grupy wzajemnie tolerujących się osobników – tygrysy są samotnikami o wysoko rozwiniętej agresji terytorialnej.

Zasięg występowania

Zamieszkuje ciepłe, wiecznie zielone lasy liściaste, łąki i lasy namorzynowe w Indiach, Bhutanie, Nepalu, Bangladeszu, zachodnich Chinach i zachodniej Mjanmie. Na Półwyspie Indyjskim pojawił się najprawdopodobniej 12 000 lat temu.

Liczebność populacji

Dokładna liczba żyjących tygrysów bengalskich nie jest znana. Oficjalne dane przytaczane wcześniej przez władze indyjskie, mówiące o liczbie w przedziale 3100–4500 są kwestionowane przez biologów i ekologów. Specjaliści zarzucają urzędnikom, że w celach propagandowych dopuszczali do zawyżania danych przyjmując za podstawę liczenia tygrysów ślady ich łap. Według szacunków z 2008 roku liczba dorosłych osobników całej populacji tego podgatunku nie przekracza 2500, w tym na terenie Indii (gdzie znacznie poprawiono metodologię badania stanu populacji) mieści się w przedziale 1165–1657, w Bangladeszu 200–419, w Nepalu 100–194 i w Bhutanie 67–81

Pożywienie i polowanie

Większość tygrysów poluje nocą, skradając się od tyłu do ofiary. Mimo swoich rozmiarów, w trawie stają się niemal niewidoczne. W odległości kilku metrów od ofiary wyskakują i łapią ją szybkim ruchem. Mniejsze ofiary zabijają łamiąc kręgi szyjne, większym przegryzają gardło. Tygrys woli polować na większe zwierzęta, choć nie gardzi małymi jak np. żaby, myszy, ptaki. Poluje głównie na gaury lub bawoły. Zazwyczaj atakuje młode lub stare i chore zwierzęta, które stanowią łatwą zdobycz. Złowioną zdobycz tygrys zaciąga pod krzewy i jej resztki przykrywa liśćmi, gdyż może jeszcze do niej wrócić.

Rozmnażanie

W okresie wiosennym samiec szuka partnerki na jej terytorium i pozostaje z nią przez około 20–80 dni. W tym czasie samica zdolna jest do zapłodnienia tylko przez 3–4 dni. Po zapłodnieniu samicy, samiec wraca na swoje terytorium. Po około piętnastu tygodniach ciąży samica znajduje bezpieczną norę, np. w skalnej szczelinie i wyściela ją swoją sierścią. Rodzi od dwóch do czterech, wyjątkowo sześciu młodych. Kocięta przez pierwsze dziesięć dni są ślepe. Mleko matki ssą przez około osiem tygodni, po czym tygrysica podaje im małe kąski swoich zdobyczy. Jedenastomiesięczne tygrysy mogą już samodzielnie polować. Są już wystarczająco duże i silne, żeby złowić większą zdobycz.

Tygrysie zęby

Zęby stanowią dla tygrysa niezbędne narzędzie. Można porównać je do tego, czym dla człowieka są ręce. Kły mogą mierzyć nawet 10 cm. Budowa szczęk tygrysa pozwala na zgniatanie ofiar z ogromną siłą. Gdy kot straci kły wskutek uszkodzenia lub wypadną z powodu wieku, nie będzie w stanie ani upolować, ani zjeść ofiary. Konsekwencją jest śmierć głodowa.

Futrzane przekleństwo

Obserwując tygrysa na zdjęciach czy w zoo, niesposób przeoczyć jego wyjątkowo ubarwione futro. Rudozłote kolory w naturze służą jednak do kamuflażu. I to idealnego! Barwy te doskonale maskują kota w środowisku cienistych lasów i sawann. Mimo swej wielkości, w trawie jest prawie niewidoczny. Futro to niewątpliwie tygrysi znak rozpoznawczy, jego wielki skarb, ale jednocześnie i przekleństwo. Kłusownicy od lat przetrzebiają gatunek głównie dla skór. Największy popyt na tygrysie futra jest w krajach arabskich, Chinach i Japonii.

Tryb życia

Tygrys bengalski uwielbia ciepłe, wiecznie zielone lasy liściaste, łąki i lasy namorzynowe. Żyje samotnie i przeważnie jest aktywny nocą. Posiada duże terytorium łowieckie. Rewir jednego samca może wynosić nawet 200 km2, a samicy 45 km2. Granice swojego terytorium wyznacza tak samo, jak koty domowe – za pomocą moczu, wydzieliny z gruczołów zapachowych i śladów po drapaniu zostawionych np. na korze drzew. Mimo że jest typowym leśnym drapieżnikiem, to nie wdrapuje się na drzewa.

Ochrona

Gatunek zagrożony wyginięciem. W roku 1900 na Ziemi żyło około 40-50 tysięcy osobników. Do roku 1972 ich liczba spadła do 1850… Wskutek konsekwentnej ochrony liczba populacji na szczęście rośnie i aktualnie wynosi około 4000. Jednak dokładna liczba żyjących tygrysów bengalskich nie jest znana. Istnieje obawa, że powyższe statystyki są zawyżone. Na szczęście istnieje wiele parków narodowych, w których tygrys może czuć się bezpieczny, jednak z powodu ograniczonej przestrzeni parki te nie są w stanie spełnić wszystkich tygrysich potrzeb.

Urbanizacja

Poza tym dla tygrysa kluczowym problemem jest postępująca urbanizacja. Ponieważ tygrys jest zwierzęciem samotniczym i wykazuje wysoką agresję terytorialną, to nawet mała populacja potrzebuje do życia ogromnych obszarów. Rozbudowa osadnictwa ludzkiego zabiera tygrysom miejsce do życia.

Tygrys bengalski na filmie 

 

Źródła:

1. Tygrys Bengalski \”Wikipedia\” [2023.10.31].
2. Tygrys bengalski – najliczniejszy i najgroźniejszy przedstawiciel gatunku\’\’Koty.pl\” [2023.10.31].Oprac. Adrian Halik, Kraków 2023, CC BY 4.0 Attribution 4.0 International