Tygrys bengalski – władca dżungli na skraju wyginięcia

Tygrys bengalski (Panthera tigris tigris) – najliczniejszy podgatunek tygrysa azjatyckiego, ssaka z rodziny kotowatych (Felidae). Trzecim tak dużym kotem, oprócz tygrysa bengalskiego i syberyjskiego był żyjący jeszcze w latach 60. XX wieku tygrys kaspijski (P. t. virgata). Wszystkie trzy wymienione tygrysy zaliczane są do największych kotowatych jakie kiedykolwiek istniały.

Charakterystyka

Tygrys bengalski (Panthera tigris tigris) ma ubarwienie pomarańczowo-brązowe                  z czarnymi pręgami. Występuje również w odmianie bez pręg, albinotycznej (biały)          i melanistycznej (czarny).Dojrzały samiec osiąga przeważnie długość do 290 cm (razem z ogonem długim na ok. 1 m) przy przeciętnej masie ciała 220–230 kg (podobną wielkość   i masę ma lew). Samice są mniejsze – osiągają do 250 cm długości i przeciętnie ok. 140 kg masy ciała. Największy odnotowany w literaturze osobnik nazwany Bachelor of Powalgarh, zastrzelony w 1930 roku w Kumaon (północne Indie) mierzył 3228 mm długości. Najcięższy osobnik ważył 258,2 kg. Samce zajmują terytoria o powierzchni od 30–105 km², a samice od 10–39 km². Ze względu na zmniejszające się powierzchnie siedlisk dostępnych dla tak dużych drapieżników w Indiach obserwowane jest największe ich zagęszczenie. Spotykane są nawet grupy wzajemnie tolerujących się osobników – tygrysy są samotnikami o wysoko rozwiniętej agresji terytorialnej.

Odmiany tygrysów:

• tygrys bengalski,
• tygrys chiński,
• tygrys indochiński,
• tygrys malajski,
• tygrys sumatrzański,
• tygrys syberyjski.

Biały tygrys bengalski

Białe tygrysy (Panthera tigris) w warunkach naturalnych spotykane są na południu Azji, głównie w północno-wschodnich Indiach. Nie jest to odrębny podgatunek Tygrysa bengalskiego, tylko jego odmiana barwna. Zasiedla głównie lasy deszczowe i łąki w ich pobliżu. Samice dorastają zwykle do ok. 140-150 kg, samce natomiast są większe i cięższe – zazwyczaj osiągają masę 200-250 kg. Biała odmiana Tygrysa bengalskiego charakteryzuje się (jak sama nazwa wskazuje) białą sierścią w brązowe lub czarne pasy, różowym nosem i jasnym kolorem oczu (niebieskim, zielonkawym, złotawym). Ubarwienie to ujawnia się u potomstwa pary, w której zarówno ojciec jak i matka posiadają mutację odpowiedniego genu recesywnego. Nie należy mylić tych osobników z albinosami, które nie mają pigmentu, więc nie posiadają np. widocznych pasków.

Występowanie

Zamieszkuje ciepłe, wiecznie zielone lasy liściaste, łąki i lasy namorzynowe w Indiach, Bhutanie, Nepalu, Bangladeszu, zachodnich Chinach i zachodniej Mjanmie.                       Na  Półwyspie Indyjskim pojawił się najprawdopodobniej 12 000 lat temu.

Populacja

Dokładna liczba żyjących tygrysów bengalskich nie jest znana. Oficjalne dane przytaczane wcześniej przez władze indyjskie, mówiące o liczbie w przedziale 3100–4500 są kwestionowane przez biologów i ekologów. Specjaliści zarzucają urzędnikom, że w celach propagandowych dopuszczali do zawyżania danych przyjmując za podstawę liczenia tygrysów ślady ich łap. Według szacunków z 2008 roku liczba dorosłych osobników całej populacji tego podgatunku nie przekracza 2500, w tym na terenie Indii (gdzie znacznie poprawiono metodologię badania stanu populacji) mieści się w przedziale 1165–1657,       w Bangladeszu 200–419, w Nepalu 100–194 i w Bhutanie 67–81.

Zachowania

Pożywienie i polowanie:

Większość tygrysów poluje nocą, skradając się od tyłu do ofiary. Mimo swoich rozmiarów, w trawie stają się niemal niewidoczne. W odległości kilku metrów od ofiary wyskakują         i łapią ją szybkim ruchem. Mniejsze ofiary zabijają łamiąc kręgi szyjne, większym przegryzają gardło. Tygrys woli polować na większe zwierzęta, choć nie gardzi małymi jak np. żaby, myszy, ptaki. Poluje głównie na gaury lub bawoły. Zazwyczaj atakuje młode lub stare i chore zwierzęta, które stanowią łatwą zdobycz. Złowioną zdobycz tygrys zaciąga pod krzewy i jej resztki przykrywa liśćmi, gdyż może jeszcze do niej wrócić.

Rozmnażanie:

W okresie wiosennym samiec szuka partnerki na jej terytorium i pozostaje z nią przez około 20–80 dni. W tym czasie samica zdolna jest do zapłodnienia tylko przez 3–4 dni. Po zapłodnieniu samicy, samiec wraca na swoje terytorium. Po około piętnastu tygodniach ciąży samica znajduje bezpieczną norę, np. w skalnej szczelinie i wyściela ją swoją sierścią. Rodzi od dwóch do czterech, wyjątkowo sześciu młodych. Kocięta przez pierwsze dziesięć dni są ślepe. Mleko matki ssą przez około osiem tygodni, po czym tygrysica podaje im małe kąski swoich zdobyczy. Jedenastomiesięczne tygrysy mogą już samodzielnie polować. Są już wystarczająco duże i silne, żeby złowić większą zdobycz.

Symbolika

Tygrys, jako jedno z niewielu stworzeń, posiada dwoistość pod względem światowych znaczeń. W duchowym królestwie zwierząt tygrys kładzie nacisk na surowe emocje            i uczucia. Symbolizuje natomiast nieprzewidywalność, zdolność do zaufania oraz pierwotny instynkt. Tygrys jako zwierzę mocy reprezentuje witalność, zdrowie i siłę fizyczną. Jednak jego podstawowym znaczeniem jest siła osobista. Czasem ukazuje się ukradkiem, aby uświadomić nam, że pokonujemy przeszkody i uczymy się, jak mamy sobie radzić z silnymi emocjami. Chwali nas za siłę, za pokonanie przeszkód, które kiedyś wydawały się nieprzyjazne i groźne. Jako pomocnik, wskazuje na ostatnie wydarzenia, które skłoniły nas do determinacji i odwagi.

Ciekawostki

1. Tygrys potrafi z miejsca wyskoczyć na wysokość 5 m (co czyni go drugim po pumie rekordzistą skoku wzwyż). Nawet trzymając w zębach zdobycz ważącą 50 kg, potrafi      z łatwością wybić się na 2 m w górę.
2. Jego ryk można usłyszeć z odległości 3 km.
3. Kły tygrysów mogą mierzyć nawet do 10 cm długości – są dłuższe niż u podobnych gabarytowo lwów.
4. Szacuje się, że obecnie na wolności przebywa nieco ponad trzy tysiące tygrysów bengalskich.
5. Powszechnie uważa się, że tylko sierść tygrysa bengalskiego jest “kolorowa”. W rzeczywistości jednak to kolor skóry odpowiada za rozmieszczenie czarnych pasów.

---

Źródła:

1. Tygrys bengalski. \”Wikipedia\” [29.10.2023].
2. Tygrys bengalski biały. \”ZOO Safari\” [29.10.2023].
3. Tygrys-zwierzę mocy. \”Vibracje\” [29.10.2023].

---

Oprac. Natalia Adamus, Kraków 2023.  CC BY 4.0 Attribution 4.0 International