Kot domowy – udomowiony gatunek drapieżnego ssaka z rodziny kotowatych [ER]

Kot domowy jest ssakiem należącym do rodziny kotowatych. To gatunek kosmopolityczny; występuje w wielu strefach klimatycznych i ekologicznych. W zależności od epoki i miejsca kot był i jest ceniony przez ludzi z różnorakich powodów. Zyskał wielu sympatyków przede wszystkim jako idealne zwierzę domowe. 

Historia gatunku 

Przodkiem kota domowego jest kot nubijski – według poglądów większości współczesnych naukowców różnice pomiędzy kotem domowym i nubijskim są tak niewielkie, że należą one do tego samego gatunku. Istnieją rozbieżności w kwestii daty udomowienia kota. Większość źródeł sugeruje lata 4000–3700 p.n.e., a miejscem, w którym miało do tego dojść, była Nubia. Istnieją jednak dowody (grób mężczyzny z kotem z Cypru sprzed ok. 7500 r. p.n.e.), że domestykacja kota zaczęła się znacznie wcześniej (około 9500 lat temu) i trwała kilka tysięcy lat, a jej miejscem był obszar Żyznego Półksiężyca w Azji Zachodniej. 

Anatomia kota

Przewód pokarmowy 

Jelita kota domowego są krótsze niż u roślinożerców i wszystkożerców, ale jednak trochę dłuższe niż u kotów dziko żyjących. Najprawdopodobniej jest to skutkiem bardziej zróżnicowanej diety tych zwierząt. W przypadku kotów domowych decydujący w kwestii kształtowania się przewodu jest fakt bliskiego obcowania z człowiekiem – zwierzęta musiały dostosować swój przewód pokarmowy do posiłków możliwych do zdobycia w gospodarstwach domowych.

Mózg 

U kota wykształciły się partie mózgu odpowiedzialne za odbieranie i analizowanie bodźców zmysłowych – bez nich kot byłby pozbawiony zdolności łowieckich.

Szkielet 

Szkielet kota przypomina budową szkielet ludzki. Istnieje jednak kilka szczegółów różniących je od siebie. Przede wszystkim człowieka charakteryzuje pozycja wyprostowana, a kot porusza się na czterech łapach. Elementem różniącym jest także ogon kotów − z tego względu liczba kręgów w kręgosłupie kota jest znacznie większa i kształtuje się następująco:  

• 7 kręgów szyjnych, 
• 13 kręgów piersiowych, 
• 7 kręgów lędźwiowych, 
• 3 kręgi krzyżowe, 
• 14–28 kręgów ogonowych.

Kot domowy a przyroda, bioróżnorodność

Kot domowy jest zwierzęciem udomowionym, tym samym naturalnym terenem na którym przebywa i żyć powinien są miejsca zamieszkania człowieka. Mimo tego w Polsce jest to zwierzę masowo wypuszczane bez nadzoru poza siedzibę ludzką na wsiach, jak i w miastach. Człowiek puszczając kota bez nadzoru odpowiada rocznie za śmierć 583,4 miliona ssaków, i nawet do 135,7 miliona ptaków na terenach wiejskich. Nie wliczono do tej liczby upolowanych płazów oraz gadów. Nie wliczono także danych z terenów miejskich. Na podstawie badań opublikowanych w 2013 roku oszacowano, że rocznie w USA koty domowe zabijają 1,3–4,0 miliarda ptaków oraz 6,3–22,3 miliarda ssaków. Ze względu na wysoką liczbę kocich ofiar oraz bezpieczeństwa kota, nie rekomenduje się wypuszczania kotów bez nadzoru. 

Mruczenie kotów

Najczęstszy powód mruczenia

Gdy jesteśmy zadowoleni i dobrze się czujemy, to wówczas uśmiech nie znika z naszej twarzy. Gdy uśmiechamy się w towarzystwie innych, to od razu poprawia się atmosfera. Jest bardziej przyjaźnie i wszyscy po prostu czują się lepiej.

Bardzo podobnie działa to w przypadku mruczenia kota. Gdy nasz zwierzak wydaje wibrujące dźwięki, to najprawdopodobniej (choć nie zawsze, ale o tym za chwilę) czuje się doskonale. Przypomnijmy sobie, kiedy najczęściej ma miejsce mruczenie kota. Głównie gdy nasz pupil leży blisko nas albo na kolanach i gdy go głaskamy. Zwierzak czuje się wówczas rozluźniony i bezpieczny. Koty mruczą często także wtedy, gdy spożywają mleko od swojej mamy i wtedy, gdy znajdują się blisko swojego rodzeństwa. Często robią to też, gdy jedzą swoje ulubione jedzenie lub gdy się myją.

Własności uspokajające

Każdy właściciel tego wyjątkowego pupila potwierdzi, że wibrujący dźwięk go relaksuje i uspokaja. Rzeczywiście tak jest. Trzeba jednak podkreślić, jak duże znaczenie mruczenie ma dla samego kota – to właśnie jego uspokaja zdecydowanie najlepiej. Nic dziwnego, że zwierzę wydaje tego typu dźwięki, gdy znajduje się trudnych czy mało komfortowych dla niego sytuacjach. Wielu właścicieli nie wie, że mruczenie kota ma miejsce, gdy kotka… rodzi. Robi to po to, aby poczuć się lepiej – poród sprawia jej przecież ogromny ból oraz dyskomfort. Jest jeszcze jedna kwestia – mruczenie to swego rodzaju wyznacznik, by mały, dopiero co narodzony kotek, trafił do mamy, by spożyć pokarm. Zresztą dźwięk ten koi ból nie tylko w przypadku narodzin, ale też przy innych dolegliwościach. To naturalna reakcja, która ma pomóc zwierzęciu zyskać ulgę.

Jak to się dzieje, że kot mruczy?

Powody mruczenia są nam już dobrze znane. Warto pochylić się jeszcze nad jedną kwestią, mianowicie jak to się dzieje, że u kota w ogóle dochodzi do mruczenia? W jaki sposób ciało zwierzaka zaczyna wibrować? I jak to jest że przy tego typu czynności kot nie traci tchu i nie powstaje u niego napięcie mięśniowe. Wiele osób próbowało znaleźć odpowiedzi na te pytania. Niestety nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Wielu naukowców badało i nadal bada temat, ale trudno o pewną teorię. Być może chodzi o to, że mruczenie kota powstaje dzięki mięśniom krtaniowym. Inni badacze zaś podkreślają, że chodzi o kość gnykową. Są także inne teorie, np. takie, że fałdy skórne (blisko fałd głosowych) wpływają na powstawanie mruczenia. Jedna z najnowszych opinii potwierdza, że za mruczenie odpowiada tzw. efekt rezonansu, który powstaje przez odbijanie się od siebie fałd głosowych.

---

Źródła:

1. Kot domowy, „Wikipedia” [2023.10.29]. 
2. Dlaczego kot mruczy, „Bezpieczna rodzina”[2023.10.29]. 
3. Kot (rodzaj ssaka), \”Wikipedia\” [2023.10.29]

---

Ewelina Rakoczy, Kraków 2023,  CC BY 4.0 Attribution 4.0 International.