Wydra europejska(Lutra lutra) – gatunek drapieżnego ssaka ziemnowodnego [NW]

Wydra europejska(Lutra lutra) – jedyny gatunek drapieżnego ssaka ziemnowodnego z rodziny łasicowatych (Mustelidae) rodzaju wydra (Lutra), którego przedstawiciele żyją w Polsce w stanie naturalnym. Jest to gatunek bardzo rzadki, ponieważ przez całe wieki był w Europie silnie tępiony. Drapieżna wydra ma krótkie łapy.

Wydra Europejska – charakterystyka

Wygląd

Opływowy kształt ciała oraz duży, silny ogon, który stanowi motor napędowy podczas podwodnych pościgów za ofiarami są cechami charakterystycznymi wydry europejskiej (Lutra lutra). Brązowe futro na wierzchu oraz jasne od spodu również pozwala zwierzęciu polować. Dzięki temu drapieżnik jest jeszcze bardziej niewidoczny, dla już słabo widzących ofiar, czyli ryb stanowiących lwią część jadłospisu ssaka.

Szeroki, szpiczasto zakończony ogon, szeroka i płaska głowa. Silne, krótkie nogi pozwalające na długotrwałe i zwinne pływanie. Przednie oraz tylne kończyny są pięciopalczaste, palce połączone są błoną pławną. Długość do 85 cm i 10 kg masy w przypadku samca, w przypadku samicy – do 62 cm i masie 7 kg.

Wydra to zwierzę o wyjątkowo zgrabnej budowie ciała, lśniącym futrze i sympatycznej mordce. Lubi ją każdy, kto przeczytał „Pamiętniki” Jana Paska i każdy, kto widział poświęcone jej filmy i fotografie.

Tryb życia

Wydra jest nieufna, żyje samotnie, jest aktywna głównie w nocy. Przed zimnem chroni ją grube futro, o które musi bardzo dbać i pielęgnować je tak, aby utrzymał się na nim płaszcz tłuszczowy, zapobiegający przedostaniu się wody do skóry, co mogłoby spowodować chorobę i śmierć zwierzęcia. Futro wydry jest jednym z najgęstszych na świecie.

Na centymetr kwadratowy skóry przypada do 50 razy więcej włosów niż u człowieka. Wydra europejska zaliczana jest do grona doskonałych pływaków, dlatego niemal cały czas spędza w pobliżu wody. Niechętnie się od niej oddala, chociaż potrafi podejmować dalekie wędrówki, kiedy w jej rodzimym siedlisku braknie pokarmu.

Pożywienie

Główny jej pokarm stanowią:

• ryby;
• gryzonie;
• ptaki wodne;
• ptaki błotne.

Na polowania wychodzi nocą. Od wody oddala się bardzo niechętnie. Jeśli jednak głód zmusi ją do szukania pożywienia, potrafi podejmować nawet dalekie wędrówki, w czasie których może czynić szkody również w gospodarstwach rolniczych, polując na drób domowy. Obecnie są to jednak bardzo rzadkie przypadki. Pokaźną zdobycz zwierzątko wyciągają na brzeg. Natomiast mniejsze kąski zjada leżąc na plecach na powierzchni wody.

Ochrona

Gatunek zagrożony

Wydra jest ginącym gatunkiem. Głównymi zagrożeniami dla wydry są utrata siedlisk, zanieczyszczenie wód oraz polowania i prześladowanie ze względu na konkurencję z rybakami. W przeszłości wydra była intensywnie polowania ze względu na jej piękne futro, co doprowadziło do drastycznych spadków populacji w wielu krajach.

Według Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN), wydra (Lutra lutra) jest gatunkiem o najniższym ryzyku (LC – Least Concern), co oznacza, że nie jest obecnie zagrożona wyginięciem. Jednak liczba populacji wydry różni się w zależności od regionu. W niektórych krajach, takich jak Wielka Brytania, populacja wydry jest nadal zagrożona i chroniona.

Ochronny program

Ochrona wydry polega na monitorowaniu populacji, odbudowie i zachowaniu siedlisk, a także na ograniczeniu zanieczyszczenia wód. W wielu krajach wprowadzono również środki prawne mające na celu ochronę wydry przed polowaniem i prześladowaniem. Współpraca międzynarodowa, takich jak programy ochrony siedlisk Natura 2000 w Unii Europejskiej, odgrywa kluczową rolę w ochronie wydry i jej siedlisk.

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii NT (bliski zagrożenia). W Polsce zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 objęty był ochroną częściową z wyjątkiem osobników występujących na obszarze stawów rybnych, uznanych za obręby hodowlane w rozumieniu przepisów o rybactwie śródlądowym. Obecnie jest objęty ochroną częściową bez ograniczeń.

Występowanie

Występuje w prawie w całej Europie, w Azji od koła podbiegunowego do Japonii, na południu dochodzi do Wysp Sundajskich. Zamieszkuje również Afrykę Północną oraz terytorium całej Polski. Wszędzie jest bardzo rzadka. Związana jest ze środowiskiem wodnym. Spotkać ją można nad brzegiem Bałtyku, nad brzegami rzek, potoków, stawów i jezior. Buduje na ich brzegu nory, do których wejście znajduje się pod powierzchnią wody. Oprócz tego otworu wejściowego nory wydry posiadają jeszcze otwory wentylacyjne, umiejscowione pod korzeniami drzew. Czasami zajmuje też gotowe nory wykonane przez lisa czy borsuka.

Znaczenie kulturowe

Wydra odgrywa ważną rolę w kulturze i folklorze wielu społeczności. W mitologii celtyckiej, wydra była symbolem mądrości, tajemnicy i magii. W szkockich legendach przedstawiano wydry jako pomocników wodnych istot, takich jak kelpie czy selkie.

W Japonii, wydra była przedstawiana jako mityczne zwierzę o nadprzyrodzonych zdolnościach, potrafiące zmieniać kształt i ludziom wpuścić w maliny. Sztuka japońska często przedstawiała wydry jako symbole wdzięku i zmysłowości.

Współcześnie, wydra jest często postrzegana jako charyzmatyczne zwierzę, które przyciąga uwagę miłośników przyrody i turystów. Jej obecność w ekosystemach wodnych wskazuje na zdrowe, dobrze funkcjonujące środowisko, co sprawia, że wydra pełni rolę gatunku wskaźnikowego.

Rozród

Okres rozrodczy wydry przypada na późną wiosnę i lato, ale może się różnić w zależności od regionu. Po okresie godowym, który obejmuje gonitwy wodne i długotrwałe kopulacje, następuje opóźnione zagnieżdżenie, czyli opóźnienie w rozwijaniu się zarodka. Samica rodzi 1-4 młode (średnio 2-3) po 9-12 miesiącach ciąży, w zależności od warunków środowiskowych i pokarmowych.

Młode wydry rodzą się ślepe i nieopierzone, ważąc około 50 gramów. Wzrok zaczynają odzyskiwać po około 30 dniach, a po 45-60 dniach opuszczają legowisko i uczą się pływać pod opieką matki. Samodzielność osiągają po około 6-8 miesiącach, a dojrzałość płciową po około 2 latach.

---

Źródła:

1. Wydra europejska, \”Wikipedia\”.
2. Wydra (Lutra lutra) – Królowa Wodnych Światów, \’\’Kl-ostoja\’\’ [2023.04.08].
3. Kim jest wydra, \’\’Wodociągi\’\’
4. Nie taka wydra straszna…, \’\’\’Miastodzieci\’\’

---

Oprac. Natalia Wydra, Kraków 2023, CC BY 4.0 Attribution 4.0 International