Gołąb miejski (columba livia) – ptak wielkomiejskich przestrzeni [SZRZ]

Gołąb Miejski, zwany również (Columba livia forma urbana, to nieodłączny mieszkaniec miejskich krajobrazów. Zanotowano, że te wdzięczne ptaki stanowią fascynujący element ekosystemów miejskich, a ich obecność wpływa na życie społeczności lokalnych. Odkryj tajniki życia gołębia miejskiego z nami.

 

Gołąb Miejski, często kojarzony z nudą i brakiem uroku, w rzeczywistości kryje w sobie fascynujące aspekty życia. Te ptaki, zamieszkujące tereny miejskie na całym świecie, zasługują na bliższe przyjrzenie się ich zwyczajom i roli w ekosystemie.

Adaptacje Anatomiczne do Środowiska Miejskiego

Gołąb Miejski, będąc istotnym elementem ekosystemu miejskiego, odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu równowagi populacji owadów i roślinności. Ich adaptacje anatomiczne do środowiska miejskiego pozwalają im sprawnie funkcjonować w betonowej dżungli, co stanowi fascynujące studium ewolucji.

Zachowanie w Środowisku Miejskim

Dokładniejsze zrozumienie komunikacji i społeczności gołębi pozwala nam spojrzeć na nie z innej perspektywy. Gołębie posiadają złożony system dźwięków i gestów, którym używają w interakcjach społecznych. Nawet ich pozornie przypadkowe siedzenie na linii telefonicznej może mieć głębszy sens w kontekście mitologii gołębia w różnych kulturach.

Warto również przyjrzeć się wpływowi gołębi na ekosystem miejski. Choć często postrzegane jako szkodniki, ich rola w eliminacji odpadków organicznych i kontroli populacji owadów może być kluczowa.

Morfologia i lęgi

Morfologia

Długość ciała 29–35 centymetrów, rozpiętość skrzydeł 60–68 cm, masa ciała 180–360 gramów. Pochodzi od dzikiego gołębia skalnego zasiedlającego pierwotnie południową Europę, północną Afrykę oraz zachodnią i centralną Azję. Upierzenie gołębia miejskiego może być całkowicie lub częściowo białe po niemal czarne, niekiedy z pojedynczymi, białymi piórami lub brązowawe. Część gołębi miejskich wygląda identycznie jak dzikie gołębie skalne, charakteryzując się dwoma czarnymi paskami na skrzydłach oraz białą plamą na dole grzbietu. Powodem tak różnego wyglądu osobników jest mieszanie się z różnymi rasami gołębi domowych. U gołębi miejskich dymorfizm płciowy jest słabo widoczny. Samce są z reguły trochę większe i cięższe od samic.

Lęgi

Gołąb miejski jest szeroko rozpowszechnionym gatunkiem lęgowym w Polsce, wyprowadzającym do pięciu lęgów w roku. Gniazdo zakłada na lub w budynkach. Gniazduje pojedynczo lub kolonijnie. Składa jednorazowo 2 jaja, które wysiaduje samica na zmianę z samcem przez 16–19 dni (samiec może pomagać do 20% czasu wysiadywania). Jaja są składane przez cały rok, także w okresie zimowym.

Gołąb w kulturze

Gołąb, będący symbolem pokoju i miłości, od wieków zajmuje szczególne miejsce w kulturze różnych społeczeństw na całym świecie. Jego obecność w mitologii i religii jest powszechna, symbolizując zarówno aspekty duchowe, jak i ziemskie. W Biblii, gołąb przyniósł Oliwie gałązkę jako znak końca Potopu, a także pojawia się jako symbol Ducha Świętego. W mitologii greckiej, gołąb był związany z Afrodytą, boginią miłości. W chińskiej kulturze gołąb jest symbolem pokoju i harmonii, a w japońskiej uosabia szczęście i miłość. Jego obecność w sztuce, literaturze i mitologii świadczy o uniwersalnym i pozytywnym wymiarze, jaki przypisuje mu ludzkość. Gołąb stał się nie tylko częścią przyrody, ale również integralnym elementem naszych wartości, emocji i tęsknot.

Gdzie i kiedy można zobaczyć Gołębia miejskiego?

Gołębie miejskie, jak wskazuje sama nazwa, żyją w miastach, zarówno dużych, jak i średnich, wszędzie tam, gdzie znajdą dość pokarmu – najczęściej w formie resztek, które wyrzucamy. Kiedyś kojarzone raczej z centralnymi placami zabytkowych centrów miast. Dziś coraz częściej spotykane również na „zwykłych” osiedlach. Preferują elementy architektury, takie jak gzymsy, balkony czy parapety, na których mogą zakładać gniazda.

Historia

Gołąb skalny

Dziki gołąb skalny, przodek gołębi miejskich, wciąż jeszcze żyje m.in. wokół basenu Morza Śródziemnego, gdzie gnieździ się na klifach. Został udomowiony przez starożytnych Persów i być może jest pierwszym gatunkiem ptaka, który przeszedł ten proces. Pierwsze hodowle gołębi pojawiły się w Europie Północnej i Środkowej w XVIII wieku, wtedy też napisano pierwsze poradniki dotyczące opieki nad tym gatunkiem. Gołębie od bardzo dawna gubiły się, uciekały lub były celowo wypuszczane i po jakimś czasie zaczęły kolonizować kolejne miasta w Europie i poza nią.

Stereotypy

Wbrew wielu stereotypom nie ma żadnego dowodu, że ptaki te utrudniają lub uniemożliwiają życie innym gatunkom rodzimej przyrody, więc nie podejmuje się żadnych działań mających na celu pozbycie się ich z miast.

Życie w parach

Gołębie łączą się w pary na całe życie. Samiec po znalezieniu potencjalnej partnerki zaczyna się kręcić wokół niej, nadymając wole i gruchając. Jeśli samica go zaakceptuje, razem budują niestaranne gniazdo z patyczków – na balkonach, dachach, w szczelinach izolacji budynków czy w kwietnikach. Jeśli tylko coś przypomina skalną półkę, gołębie będą skłonne założyć tam gniazdo. Para tych ptaków może odchować aż pięć par młodych (zawsze składają dwa jaja) w ciągu roku! Jeśli tylko mają dostatecznie dużo pokarmu, mogą się rozmnażać nawet zimą.

Karmienie młodych

Jak wszystkie gołębie wytwarzają w swoich wolach tzw. ptasie mleczko, mazistą substancję, składem i wartościami odżywczymi przypominającą skondensowane mleko (czy raczej śmietanę), którym początkowo karmią swoje pisklęta. Gołębie ptasie mleczko powstaje w wyniku złuszczania błony śluzowej wyściełającej wole (organ, którego ptaki używają do krótkotrwałego magazynowania pokarmu).

Społeczeństwo gołębi

Gołębie miejskie to ptaki bardzo społeczne, które najchętniej żyją w dużych stadach, razem jedząc i odpoczywając. Gnieżdżą się w koloniach.
Gołębie żywią się przede wszystkim nasionami, czasem dopełniają dietę jagodami, owadami i pajęczakami. Przede wszystkim jednak korzystają z resztek pożywienia człowieka, chociaż nie zawsze wychodzi im to na zdrowie.

---

źródło:

1. Gołąb miejski –  \”Wikipedia\” [24.10.2023]

2. Gołąb miejski – Stowaryszenie jestem na pTAK [24.10.2023]

---

Szymon Rzepka CC By 4.0 International, 2019