Pingwin cesarski (Aptenodytes forsteri) to prawdopodobnie najbardziej znany nielot i największy żyjący przedstawiciel rodziny pingwinów. Jest to gatunek endemiczny i żyje wyłącznie na obszarze Antarktydy. Jego występowanie na lądzie ograniczone jest do szybko dryfującego lodu, szelfu kontynentalnego oraz okolicznych wysp między 66 a 78 stopniem szerokości geograficznej południowej (rzadkie osobniki znajdowane były dalej na północ od 65˚).

Wygląd

Samiec i samica są podobne do siebie w umaszczeniu i wielkości. Posiadają opływowe ciało i płetwy będące usztywnionymi i spłaszczonymi skrzydłami. Osiągają 122 cm wysokości i ważą od 22 do 37 kg (w zależności od tego, w której fazie cyklu reprodukcyjnego się znajdują). Strona grzbietowa, wierzchnia część płetw oraz głowa mają kolor głębokiej czerni i kontrastują z satynowo białym brzuchem, jasnożółtą piersią oraz charakterystycznymi intensywnie żółto pomarańczowymi plamami usznymi. Czarne zabarwienie blednie w miarę zużycia, w okresie od grudnia do lutego. Górna szczęka jest czarna a dolna różowa, pomarańczowa lub fioletowa.

Co ciekawe, dziób pingwina cesarskiego odbija światło UV poprzez wielowarstwową mikrostrukturę fotoniczną. Niedojrzałe pingwiny cesarskie są podobne w rozmiarze i ubarwieniu do dorosłych osobników, poza białymi łatami usznymi, białą brodą i gardłem. Pisklęta z kolei pokryte są srebro-szarym puchem i posiadają czarną głowę z wyróżniającymi się białymi łatami na oczach i policzkach.

Geografia

KONTYNENTY

Antarktyda

STREFY BIOGEOGRAFICZNE

Kraina antarktyczna

BIOMY WWF

Skała i lód

Zasięg występowania pingwina cesarskiego obejmuje antarktyczną strefę podbiegunową, prawie w całości między południkami 66° i 77°. Prawie zawsze odbywa lęgi na stałych pakach polarnych, blisko brzegu i do 18 km od wybrzeża. Kolonie lęgowe rozmieszczone są zwykle na obszarach, gdzie polarne klify i góry lodowe zapewniają pewną ochronę przed wiatrem. Zaobserwowano trzy kolonie na lądzie: jedną (obecnie zanikła) na pojedynczej kamiennej mierzei na Wyspach Dion na Półwyspie Antarktycznym, jedną na cyplu na Lodowcu Taylora na Ziemi Wiktorii i ostatnią w Zatoce Amundsena. Od 2009, zaobserwowano znaczną liczbę kolonii na lodzie szelfowym, a nie na lodzie morskim. W niektórych przypadkach kolonie przenosiły się na szelf w latach kiedy lód na morzu formował się późno.

Pożywienie

Dieta pingwina cesarskiego składa się głównie z ryb, skorupiaków i głowonogów, chociaż skład różni się w zależności od populacji. Ryby są zwykle najważniejszym źródłem pożywienia, a śledzik antarktyczny (Pleuragramma antarcticum) stanowi większość diety. Inne często odnotowywane ofiary to ryby z rodziny Nototheniidae, kałamarnice Psychroteuthis glacialis i Onychoteuthidae (np. gatunek Kondakovia longimana), jak również kryl antarktyczny (Euphausia superba). Pingwin cesarski szuka ofiar na otwartych wodach Oceanu Południowego, w wolnej od lodu wodzie lub pęknięciach pływowych lodu. Jedną z jego strategii polowań jest nurkowanie na około 50 m, skąd łatwo może dostrzec ryby sympagiczne takie jak Pagothenia borchgrevinki, pływające blisko powierzchni dna lodu morskiego. Pingwin podpływa w górę i łapie je przy lodzie. Następnie nurkuje ponownie i powtarza sekwencję około pół tuzina razy, zanim wypłynie na powierzchnię, aby zaczerpnąć powietrza.

Nawyki godowe

Choć pingwiny cesarskie osiągają dojrzałość płciową po przekroczeniu wieku trzech lat, zwykle nie zaczynają rozrodu przez następny rok do trzech lat. Roczny cykl reprodukcyjny zaczyna się na początku antarktycznej zimy, w marcu i kwietniu, kiedy wszystkie dorosłe pingwiny migrują na obszary gniazdowania kolonii. Zwykle przemierzają od 50 do 120 km lądem, od krańca paku lodowego. Rozpoczęcie wędrówki wydaje się być zapoczątkowywane przez zmniejszającą się długość dnia. Pingwiny cesarskie w niewoli skłaniano z powodzeniem do rozrodu poprzez sztuczne systemy oświetlenia, naśladujące sezonowe długości dnia na Antarktydzie. British Antarctic Survey (BAS) wykorzystał zdjęcia satelitarne do odkrycia nowych miejsc lęgowych pingwinów cesarskich na Antarktydzie. Odkrycie to zwiększyło szacowaną populację pingwinów cesarskich o 5 do 10 procent do około 278 000 par lęgowych. Biorąc pod uwagę ich odległe położenie i trudne warunki pogodowe, populacje pingwinów są wyszukiwane poprzez skanowanie zdjęć lotniczych i lokalizowanie ogromnych połaci lodu, które zostały zabarwione ich guanem. Nowe odkrycia zwiększyły liczbę znanych miejsc lęgowych z 50 do 61.

Populacja

Liczba populacji

W 2012 został zmieniony poziom zagrożenia wyginięciem gatunku pingwina cesarskiego. Z poziomu najmniejszej troski (least concern) IUCN podniosła stopień do bliskiego zagrożenia (near threatened). Wraz z dziewięcioma innymi gatunkami pingwinów jest obecnie rozważane włączenie go do amerykańskiego Endangered Species Act. Główne powody zwiększonego niebezpieczeństwa dla przetrwania gatunku, to zmniejszająca się dostępność pożywienia, co z kolei spowodowane jest przez efekty zmiany klimatu i połowy przemysłowe skorupiaków i ryb. Inne powody umieszczenia na liście zagrożonych gatunków to choroby, niszczenie siedlisk i zakłócanie lęgów przez ludzi. Szczególne zagrożenie stanowi wpływ turystyki. We wnioskach jednego z badań zawarto, że pisklęta pingwinów cesarskich w żłobku stają się zaniepokojone, kiedy helikopter zbliża się na odległość 1000 m.

---

Źródła:

1. Pingwin cesarski[naukowiec.org]

2. Pingwin cesarski[Animalia.bio]

3. Pingwin cesarski[Wikipedia]

---

Weronika Kurleto, Kraków 2023, CC BY 4.0 Attribution 4.0 International