Karaś pospolity(Carassius carassius) – mały olbrzym w polskich wodach [NW]

Karaś pospolity to ryba słodkowodna, którą zaliczamy do karpiowatych. Pierwsze wzmianki o tych rybach sięgają czasów średniowiecza. Łacińska nazwa omawianej ryby to Carassius carassius. Trudno karasia pomylić z jakąkolwiek inną rybą, ale mniej doświadczeni i bardzo młodzi wędkarze mylą młode okazy z płocią lub wzdręgą.

Karaś pospolity – charakterystyka

Wygląd

Jeśli chodzi o wygląd, to Carassius carassius wyróżnia się takimi cechami jak:

• ciało wyraźnie spłaszczone bocznie i mocno wygrzbiecone;
• bardzo długa płetwa grzbietowa;
• dorosłe osobniki średnio osiągają około 35-40 cm;
• łuski duże z wyraźnym odcieniem brązu i złota;
• mała głowa oraz mały otwór gębowy.

Mówiąc o kolorze łusek, trzeba wyraźnie zaznaczyć, że mogą one przybierać różną barwę w zależności od warunków panujących w rzece czy jeziorze. W mocno zarośniętych i zamulonych zbiornikach trafiają się okazy o łuskach w kolorze zbliżonym do czarnego. Karaś złocisty podobny jest do pełnołuskiego karpia, ale jak ten, nie ma wąsików.

Pożywienie

Karaś to ryba wszystkożerna. Jego dieta obejmuje różnorodne organizmy, takie jak plankton, larwy owadów, glony oraz rośliny wodne. Ta szeroka gama pokarmów sprawia, że karaś jest rybą wyjątkowo elastyczną i dostosowującą się do zmieniających się warunków wodnych. Dzięki temu może przetrwać w różnych typach zbiorników wodnych. Najbardziej intensywnie odżywia się w lecie. W zimie zapada w sen i pokarmu nie pobiera.

Znaczenie gospodarcze karasia jest małe, ponieważ ryba rośnie bardzo powoli. Często występuje w wielkich ilościach, ale osiąga bardzo niewielkie rozmiary i rybacy traktują karasia jako chwast rybny, mimo że jego mięso jest bardzo smaczne.

Środowisko życia

Występowanie

Sam fakt, że ta ryba zaliczana jest do ryb spokojnego żeru sprawia, że przedstawiciele tego gatunku nie czują się najlepiej w wodach o szybszym nurcie. Karasie, podobnie jak opisywane przez nas leszcze, płocie czy wzdręgi preferują wody nizinne. W rzekach spotkasz te ryby na odcinkach, gdzie woda płynie bardzo leniwie. Z powodzeniem możesz szukać tych ryb w takich rzekach jak: Wisła, Odra, Warta, San (raczej bliżej ujścia), Bug i wiele innych…

Nie da się ukryć, że te ryby świetnie się czują w jeziorach. Występują (niekiedy dość licznie) w starorzeczach, gliniankach i dzikich zarośniętych jeziorach czy stawach. Najczęściej przebywają w bliskim sąsiedztwie brzegów akwenu, w którym żyją. Jest to ryba mocno ekspansywna, rozmnaża się szybko i łatwo opanowuje kolejne wody.

Rozród

Okres pełnej dojrzałości płciowej te ryby osiągają w 3-4 roku życia. Dokładny czas odbywania tarła jest tu trudny do podania, ponieważ jest on zależny od warunków, w których występują te ryby. Można jednak podać orientacyjny termin, który przypada na maj i czerwiec. W skrajnych przypadkach składanie ikry odbywa się nawet i w sierpniu. Samica może jednorazowo złożyć do 200 tysięcy jajeczek i nie ogranicza się do jednego takiego procesu w czasie tarła.

Miejscami do odbywania tarła są rejony mocno zarośnięte, ponieważ tam ikra łatwiej znajdzie dla siebie miejsce. Okres ochronny oraz wymiar nie został jednak ustanowiony. Warto jednak sprawdzać regulaminy obowiązujące na poszczególnych wodach. Karaś dzięki możliwości przybierania formy głodowej (karłowacenie) potrafi wytrzymać ekstremalnie niekorzystne warunki środowiskowe.

Połów

Metody i techniki połowu

Karaś zanim złapie przynętę na całego lubi się z nią pobawić podskubując ją. Dlatego często trzeba się uzbroić w cierpliwość. Najlepszą metodą na karasie jest metoda spławikowa i gruntowa, feeder. Należy pamiętać, że ryby te żerują przydennie, dlatego też przynęta musi być tam umieszczona. Bardzo rzadko (ale jednak) przytrafiają się przypadki złowienia karasia na spinning. Takie brania trafiają się głównie na UL z użyciem micro jigów.

Gruntowy – najczęściej wędzisko feeder lub picker, żyłka główna do 0,22 mm średnicy, przypon z żyłki 0,12 – 0,14 mm. Spławikowy – wędzisko 4-5 metrów, czasami odległościowe. Żyłka podobnie jak w metodzie gruntowej. Haczyk 10-14.

Przynęty: Białe i czerwone robaki, kawałeczki rosówek, pinki (przynęty zwierzęce). Ochotki, kukurydza, pęczak (przynęty roślinne).
Zanęty: Specjalne zanęty na karasia, często w parze z linem czy jaziem. Ponadto kukurydza, groch i inne ziarna.

Okres połowu (Kiedy najlepiej jest łowić?)

Karaś nie lubi chłodu, dlatego w okresie zimowym brania całkowicie ustają, gdyż ukrywa się on w mule. W pozostałych porach roku możemy spodziewać się go na haczyku. Lipiec i sierpień jest najlepszym czasem na karasie. Omawiany tutaj gatunek najczęściej żeruje w okolicach dna. Trzeba to uwzględnić, jeśli wybieramy metodę spławikową. Kluczowe może okazać się odpowiednie gruntowanie naszego zestawu. Latem te ryby spotkasz głównie przy brzegach, w miejscach porośniętych grążelami czy inną roślinnością. Jesienią karasie schodzą na głębsze partie.

Ochrona

Mimo że karaś jest stosunkowo pospolity w polskich wodach, nie oznacza to, że nie wymaga ochrony. Zagrożeniem dla populacji karasi są zanieczyszczenia wód, utrata siedlisk i nadmierny połów komercyjny. Dlatego ważne jest podejmowanie działań mających na celu ochronę tego gatunku i zachowanie jego różnorodności genetycznej.

W Polsce działa wiele organizacji zajmujących się ochroną wód i ryb, które podejmują kroki na rzecz zachowania populacji karasi i innych gatunków ryb słodkowodnych. Karaś – gatunek ten nie jest objęty wymiarem ochronnym według rozporządzenia. Od 1 stycznia 2020 wymiar i okres ochronny dla karasi jest określony w zezwoleniu, dlatego istnieją potencjalne rozbieżności pomiędzy uchwałami danych okręgów PZW.

Znaczenie karasia

Karas cieszy się dużą popularnością wśród wędkarzy w Polsce. Jego niewielki rozmiar i dostępność w wielu wodach czynią go ulubionym celem dla wielu miłośników wędkarstwa. Dodatkowym atutem jest fakt, że mięso karasia jest smaczne i nadaje się do przygotowania różnych potraw. Jednak pamiętajmy, że wędkarstwo musi odbywać się z poszanowaniem przepisów dotyczących ochrony ryb i środowiska.

Karas odgrywa istotną rolę w ekosystemach wodnych. Jego dieta, obejmująca glony i larwy owadów, może wpływać na strukturę i skład gatunkowy innych organizmów w zbiornikach wodnych. Ponadto, jest on często pożywieniem dla drapieżników, takich jak szczupak i okoń, co wpływa na hierarchię troficzną w wodach.

 

---

Źródła:

1. Karaś pospolity, \”Wikipedia\”.
2. Karaś pospolity – charakterystyka i polecane metody połowu, \’\’Fishingnews\’\’ [2023.01.01].
3. Karaś, \’\’Encyklopedia Warmii i Mazur\’\’ [2015.03.09]
4. Karaś, \’\’\’Angloo\’\’

---

Oprac. Natalia Wydra, Kraków 2023, CC BY 4.0 Attribution 4.0 International