Modroara hiacyntowa – gatunek dużego ptaka z rodziny papugowatych

Ara hiacyntowa (Anodorhynchus hyacinthinus) to gatunek dużego ptaka należącego do rodziny papugowatych. Niezwykle piękna i łagodna, ceniona przez hodowców na całym świecie.  Papugę hiacyntową jako pierwszy opisał i skatalogował w tysiąc siedemset dziewięćdziesiątym  roku słynny angielski  lekarz i przyrodnik- John Latham.

Środowisko:

Papuga hiacyntowa zamieszkuje tropikalne lasy deszczowe w dolinach rzek, sawanny, zagajniki palmowe.

Większość gniazd ary hiacyntowe budują na drzewie Manduvi, gdzie     najpierw znajdują dziurę, a następnie ją powiększają, aby następnie wypełnić ją kawałkami drewna i zamienić w gniazdo do celów reprodukcyjnych.

Pożywienie hiacyntowej ary stanowią głównie rośliny ( nasiona, orzechy,  owoce palm) , a część jej diety stanowią również niektóre mięczaki, na przykład ślimaki.

 

Charakterystyka:

Ara hiacyntowa jest największą z latających papug. Występuje na terenach Ameryki Południowej- w północnej Brazylii (od doliny Amazonki), północno- wschodnim Paragwaju, we wschodniej Boliwii. Największa populacja papugi hiacyntowej występuje w równinie Pantanal. Wygląd samca i samicy nie jest zróżnicowany. Samica papugi hiacyntowej jest jedynie nieco bardziej smukła niż samiec.  Ubarwienie hiacyntowej papugi jest jednolite- kobaltowo niebieskie, natomiast wokół  ciemnobrązowych oczu i u nasady dzioba ary  hiacyntowej znajduje się żółta naga skóra. Dziób ary hiacyntowej jest duży i zakrzywiony i ma czarne zabarwienie. Masywny i twardy służy arze hiacyntowej do rozłupywania pożywienia, natomiast nogi hiacyntowej ary są ciemnoszare.

Hiacyntowa papuga posiada u każdej nogi cztery palce- dwa skierowane do przodu i dwa do tyłu (tzw. zygodaktylia) co pomaga jej w chwytaniu żywności i wspinaczce po gałęziach drzew. Ogon ary hiacyntowej jest bardzo długi.  Długość ciała papugi hiacyntowej wynosi około stu centymetrów, z czego połowę stanowi właśnie ogon. Rozpiętość skrzydeł hiacyntowej ary wynosi około stu dwudziestu centymetrów, natomiast waga ary hiacyntowej to niespełna dwa  kilogramy.

Papuga hiacyntowa prowadzi dzienny tryb życia. Zazwyczaj w nocy śpi, a rano wylatuje z gniazda w poszukiwaniu pożywienia.

Jest łagodnym i towarzyskim ptakiem. Zazwyczaj spotyka się je w parach albo dużych grupach.

Rozmnażanie:

Lęgi ar hiacyntowych odbywają się w czasie pory deszczowej (od lipca do grudnia), kiedy hiacyntowe papugi mają lepszy i bardziej różnorodny wybór pokarmów, co ma duże znaczenie w przypadku odchowu młodych. Zazwyczaj samica ary hiacyntowej składa w dwudniowych odstępach dwa, trzy jaja, które następnie wysiaduje przez około dwadzieścia osiem dni. Wówczas to samiec dostarcza jej pożywienie.

Z reguły, z piskląt hiacyntowej papugi, opierzenia dożywa tylko jedno. Kolejne pisklęta wykluwają  się bowiem  kilka dni po pierwszym i nie otrzymują od rodziców odpowiedniej opieki. Po wykluciu się młodych, zarówno samiec jak i samica, wyruszają w poszukiwaniu pokarmu. W pełni opierzone młode papugi hiacyntowej stają się po niespełna trzynastu tygodniach, a po opuszczeniu dziupli przeżywają z rodzicami jeszcze około roku- półtora. W tym czasie uczą się od nich i przygotowują do samodzielnego życia.

Ary hiacyntowe uzyskują dojrzałość płciową w wieku siedmiu lat. Zatem okres młodości trwa u papug hiacyntowych bardzo długo, jeśli popatrzymy na inne ary. Dla porównania- ara zielonoskrzydła dojrzałość płciową osiąga między drugim i trzecim rokiem życia, a pod opieką rodziców pozostaje jedynie przez okres trzech miesięcy.

Pisklęta:

Przeważnie z dwóch piskląt opierzenia dożywa tylko jedno; w razie, gdy wyklują się dwa, matka zajmuje się tylko jednym. Młode są w pełni opierzone po około 13 tygodniach, jednak pozostają z matką jeszcze około 18 miesięcy. Dojrzałość płciową osiągają po 6–10 latach. 100 par ar hiacyntowych może dać zaledwie 7–25 potomstwa rocznie; niewielką liczbę młodych ptaki nadrabiają długowiecznością. Szacuje się, że dożywają 50 lat.

Zagrożony gatunek:

Niestety, istnieje realne zagrożenie,  iż barwne papugi hiacyntowe- te niezwykle piękne i majestatyczne ptaki- nasi potomkowie będą mogli podziwiać jedynie na zdjęciach.

Ara hiacyntowa na liście IUCN (International Union for Conservation of Nature)  ma kategorię VU, co oznacza, że hiacyntowa papuga należy do gatunku narażonego na wyginięcie w stosunkowo niedługim czasie. Ara hiacyntowa jest wpisana do konwencji CITES (Konwencja o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem , ang. Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora ).

Jako główne zagrożenia dla gatunku hiacyntowej papugi, poza naturalnymi wrogami, jakimi są drapieżne ptaki czy węże,  trzeba wymienić utratę siedlisk, zmiany klimatu oraz  kłusownictwo- polowanie dla mięsa i piór i nielegalny  handel. Można zatem powiedzieć, że największym zagrożeniem dla gatunku ar hiacyntowych jest, jak to często bywa, człowiek. Pióra ar hiacyntowych są niezwykle pożądanym surowcem, z którego wytwarzane są dodatki do kapeluszy czy inne przedmioty atrakcyjne dla turystów, którzy często nie zdają sobie sprawy, że przywożąc piękną pamiątkę z wycieczki po krajach Ameryki Południowej, pośrednio przyczyniają się do zagłady papug hiacyntowych.

---

Źródła:
1. Ara hiacyntowa: gatunek zagrożony wyginięciem. Co warto wiedzieć o największej latającej papudze?, \”National Geographic\” [6 paź 2020]

2.  Modroara hiacyntowa, \”Wikipedia\” [27 wrz 2022]

---

Natalia Musiolik, CC By 4.0 International, 2023